Authors
Department of Biology, Faculty of Science, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
مقدمه
جنس اسپرس دربرگیرنده گیاهان علفی یک ساله یا چندسالهای است که به تبار Hedysareae و تیره Fabaceae تعلق دارند. این جنس با حدود 130 گونه به طور عمده در مناطق معتدله شمالی گسترش یافته، لیکن مرکز تنوع ژنتیکی آن شرق مدیترانه و جنوب غربی آسیاست. این جنس به 2 زیرجنس و 9 بخش تقسیم میشود Lock & Simpson, 1991) and (Rechinger, 1984.
بخشHeliobrychisBunge ex Boiss.، متعلق به زیرجنس Sisyrosema، دربرگیرنده گیاهانی ساقهدار یا تقریباً بیساقه؛ چند ساله بندرت یک ساله؛ گوشوارکها آزاد؛ خوشه پرگل؛ درفش در سطح پشتی کرک‌دار؛ بال‌ها کم و بیش هماندازة کاسه؛ تخمدان (2-)1 تخمکی؛ میوه خمیده، پایک‌دار، پایک تخت، تقریباً دایرهای، با درز خمیده، بدونتاج، رگههای دیسکی و حاشیهای دارای سیخک با کرک‌های پرمانند است. این بخش با دارا بودن 23 گونه بزرگترین بخش جنس اسپرس در محدوده ایران، و اغلب گونههای آن انحصاری و دارای ارزش مرتعی هستند (Rechinger, 1984, Ranjbar et al., 2004 (Amirabadi-zadeh et al., 2007.
Širjaev (1926) این بخش را به سه زیربخش Boissierianae، Szovitsianae و Persicae تقسیم میکند. با توجه به اهمیت مرتعی اعضای این بخش و فقدان اطلاعات بیوسیستماتیکی جامع در مورد آنها و با در نظر گرفتن این که ایران به عنوان یکی از مراکز اصلی تنوع ژنتیکی این جنس مطرح است، انجام هرگونه پژوهش در این بخش ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این بررسی، مطالعه روابط بینگونهای اعضای این بخش با استفاده از ویژگیهای گردهشناختی و همچنین مقایسه نتایج حاصل از این بررسی با طبقه‌بندی‌های ارائه شده در مورد این بخش است.
مواد و روش‌ها
در حال حاضر از این بخش 23 گونه در محدوده کشور ایران گزارش شده است که بیش از نیمی از آنها انحصاری هستند. به منظور بررسی این گونهها از نمونههای موجود در هرباریوم‌های دانشگاه بوعلی سینا و مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور استفاده شد (جدول 1).
جدول 1- نمونههای مورد مطالعه از بخش Heliobrychis.
|
گونه |
اختصار |
ارتفاع (m) |
محل جمع آوری و جمع آوری کننده |
|
O. andalanica Bornm. |
and |
1520 |
کردستان: دهگلان به کامیاران. رنجبر (6138) |
|
O. atropatana Boiss. |
atr |
1700 |
آذربایجان: خوی به سیاهچشمه. رنجبر (5346) |
|
O. aucheri Boiss. ssp. Teheranica (Bornm.) Rech. f. |
auc |
1700 |
سمنان: آهوان. طاهریان (2828) |
|
O. aurea Ranjbar, Amirabadizadeh & Ghahremani |
aur |
1720 |
آذربایجان: تبریز به مشکانبر. مظفریان (87151) |
|
O. buhseana Bunge ex Boiss. |
buh |
1900 |
آذربایجان: تبریز به اسپرخان. مظفریان (72734) |
|
O. gaubae Bornm. |
gub |
1800 |
تهران: کرج. مظفریان (82403) |
|
O. gypsicola Rech. f. |
gyp |
700 |
خوزستان: رامهرمز به ایذه. اسدی و ابوحمزه (38791) |
|
O. haussknechtii Boiss. |
hus |
1200 |
کرمانشاه: تازهآباد به ازگله. رنجبر (7584) |
|
O. heliocarpa Boiss. |
hel |
1300 |
زنجان: حلب. رنجبر (9962) |
|
O. heterophylla C. A. Mey. |
het |
1600 |
آذربایجان: هوراند. رنجبر (6024) |
|
O. kermanensis (Širj. & Rech. f.) Rech. f. |
ker |
1380 |
هرمزگان: حاجیآباد به سیرجان. امیرآبادی و عباسی (7053) |
|
O. lunata Boiss. |
lun |
1500 |
کرمانشاه: سرپلذهاب. رنجبر (7563) |
|
O. melanotricha Boiss. var. melanotricha |
mln |
2100 |
اصفهان: چادگان. نوروزی و اعتمادی (647) |
|
O. oxyptera Boiss. |
oxp |
1800 |
فارس: مرودشت، ارسنجان. زندی (11775) |
|
O. plantago Bornm. |
pln |
3200 |
یزد: دهبالا، شیرکوه. فروغی و اسدی (17948) |
|
O. psoraleifolia Boiss.var. psoraleifolia |
psr |
2200 |
اصفهان: کاشان، قمصر. مظفریان (42116) |
|
O. scrobiculata Boiss. |
scr |
1900 |
همدان: روستای تاجآباد. رنجبر و مرادی بهجو (7239) |
|
O. sojakii Rech. f. |
sjk |
1950 |
فارس: نورآباد، دشمنزیاری. مظفریان (45899) |
|
O. subacaulis Boiss. |
sub |
550 |
آذربایجان: سیاهرود به جلفا. رنجبر (6058) |
|
O. szovitsii Boiss. |
szv |
1500 |
آذربایجان: تسوج. یوسفی (973) |
دانه گرده 20 گونه به روش استاندارد استولیز Erdtman (1960) آماده و از آنها لام‌های دایمی تهیه شد (Moore et al., 1991). بدین منظور 6 میلی‌متر از محلول استولیز (انیدریک استیک و اسید سولفوریک غلیظ به نسبت حجمی 9:1) بر روی گل‌های خرد شده در لوله آزمایش اضافه شد و پس از حرارت دادن به مدت 5 دقیقه در بنماری به مدت 10 دقیقه با دور rpm 2500 سانتریفوژ گردید. محلول رویی دور ریخته شد و به بخش زیرین آب مقطر اضافه و دوباره سانتریفیوژ شد. این کار سه بار تکرار و در آخر محلول رویی دور ریخته شد. از رسوب حاصل که حاوی دانههای گرده است، با استفاده از محلول گلیسیرین ژل، اسلایدهای دایمی تهیه شد. آنگاه 8 ویژگی کمی شامل قطر قطبی (P)، قطر استوایی (E)، طول شیار (CL)، عرض شیار (CW)، فاصله بین دو شیار (M)، فاصله انتهای شیار تا قطب (A)، ضخامت اگزین (EX) و نسبت قطر قطبی به قطر استوایی (P/E) برای 20 دانه گرده با استفاده میکروسکوپ نوری و گراتیکول اندازهگیری شد. برای مقایسه و گروهبندی گونهها از روش تحلیل خوشهای و رستهبندی استفاده شد. بدین منظور، میانگین دادههای کمی محاسبه و با استفاده از نرمافزار MVSP version 3.1 (Kovach, 1985-2004) و به روش‌های UPGMA و PCA تحلیل شد.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که گرچه دانههای گرده در گونههای بخش Heliobrychis مشابه است، لیکن از نظر دادههای کمی تنوع مهمی نشان میدهند. دانههای گرده در این بخش سهشیاری و به شکل بیضوی کشیده با تزیینات شبکهای هستند. ابعاد کمی آنها 22-12×43-27 میکرون، طول شیار 40-24 میکرون، عرض شیار 5/1-1 میکرون، فاصله بین دو شیار 8-5/3 میکرون، فاصله انتهای شیار از قطب 2-1 میکرون، ضخامت اگزین 1-8/0 میکرون و نسبت قطر قطبی به قطر استوایی 7/2-6/1 است (جدول 2 و شکل 1).
جدول 2- محدوده، میانگین و انحراف معیار استاندارد دادههای مربوط به دانهگرده در گونههای بخش Heliobrychis.
|
ویژگیهای گردهشناختی |
FL (mm) |
P (μm) |
E (μm) |
CL (μm) |
CW (μm) |
|
Group 1 |
|
|
|
|
|
|
O. szovitsii |
21-16 |
43-[3/2±15/38]-35 |
20-[6/1±35/18]-16 |
40-[1/2±3/35]-33 |
5/1-[3/0±35/1]-1 |
|
O. atropatana |
17-15 |
40-[8/1±7/36]-34 |
22-[1/2±45/17]-14 |
36-[8/1±4/33]-31 |
5/1-[2/0±31/1]-1 |
|
O. scrobiculata |
17-15 |
40-[6/2±1/37]-33 |
5/18-[4/1±25/16]-15 |
35-[4/2±4/32]-28 |
3/1-[1/0±15/1]-1 |
|
O. andalanica |
22-17 |
41-[2/2±37]-34 |
21-[4/1±35/18]-17 |
37-[6/2±6/31]-30 |
5/1-[2/0±17/1]-1 |
|
O. oxyptera |
20-16 |
40-[5/2±5/37]-33 |
20-[4/1±95/17]-15 |
36-[2/2±1/34]-30 |
3/1-[1/0±13/1]-1 |
|
Group 2 |
|
|
|
|
|
|
O. aurea |
15-12 |
37-[4/2±05/34]-29 |
20-[4/2±6/16]-14 |
34-[4/2±31]-29 |
5/1-[2/0±19/1]-1 |
|
O. melanotricha |
13-10 |
40-[7/2±1/36]-31 |
20-[8/1±9/16]-14 |
35-[4/2±8/32]-28 |
3/1-[1/0±12/1]-1 |
|
O. psoraleifolia |
13-10 |
35-[7/1±45/32]-30 |
20-[8/1±17]-5/14 |
31-[6/1±9/28]-27 |
2/1-[1/0±1/1]-1 |
|
O. buhseana |
13-11 |
36-[1/2±9/32]-29 |
5/18-[6/1±16]-5/13 |
33-[1/2±9/29]-26 |
4/1-[1/0±14/1]-1 |
|
O. kermanensis |
15-13 |
35-[7/1±15/33]-30 |
18-[4/1±15/16]-14 |
32-[7/1±15/30]-27 |
2/1-[1/0±09/1]-1 |
|
O. heliocarpa |
8-6 |
34-[4/1±1/32]-30 |
19-[5/1±3/16]-14 |
31-[4/1±1/29]-27 |
2/1-[1/0±07/1]-1 |
|
O. aucheri |
6-3 |
35-[8/2±9/31]-26 |
5/18-[1/2±16]-13 |
32-[6/2±85/28]-27 |
3/1-[1/0±16/1]-1 |
|
O. lunata |
15-12 |
37-[6/1±4/34]-31 |
20-[9/1±17]-15 |
34-[6/1±4/31]-28 |
3/1-[1/0±14/1]-1 |
|
Group 3 |
|
|
|
|
|
|
O. heterophylla |
14-10 |
34-[7/2±45/31]-5/27 |
16-[9/0±7/14]-13 |
31-[4/2±4/28]-24 |
2/1-[1/0±13/1]-1 |
|
O. gypsicola |
12-8 |
34-[5/1±85/30]-29 |
15-[8/0±7/13]-5/12 |
31-[5/1±8/27]-26 |
2/1-[1/0±1/1]-1 |
|
O. plantago |
10-7 |
5/31-[6/1±5/29]-27 |
16-[4/1±17/14]-12 |
28-[3/1±6/26]-5/24 |
3/1-[1/0±1/1]-1 |
|
O. haussknechtii |
10-7 |
32-[2/1±35/30]-28 |
17-[3/1±85/14]-13 |
29-[2/1±4/27]-25 |
2/1-[1/0±08/1]-1 |
|
O. gaubae |
14-11 |
35-[5/1±2/33]-31 |
16-[2/1±9/13]-5/12 |
32-[2/1±8/29]-28 |
2/1-[1/0±05/1]-1 |
|
O. sojakii |
12-8 |
36-[6/2±3/33]-28 |
5/17-[4/1±95/14]-13 |
32-[6/2±1/30]-25 |
2/1-[1/0±1/1]-1 |
|
O. subacaulis |
8-7 |
38-[9/2±25/34]-30 |
17-[1±9/14]-5/13 |
35-[3±2/31]-27 |
2/1-[1/0±09/1]-1 |
* قطر قطبی(P)، قطر استوایی(E)، طول شیار(CL)، عرض شیار(CW)، طول گل (FL).
جدول 2 (ادامه)-محدوده، میانگین و انحراف معیار استاندارد مربوط به دادههای دانهگرده در گونههای بخش Heliobrychis.
|
ویژگیهای گردهشناختی |
M (μm) |
A (μm) |
EX (μm) |
P/E |
|
Group 1 |
|
|
|
|
|
O. szovitsii |
9-[8/1±7/5]-4 |
2-[3/0±45/1]-1 |
1-[03/0±99/0]-9/0 |
61/2-[3/0±1/2]-75/1 |
|
O. atropatana |
7-[1/1±2/5]-5/3 |
2-[2/0±63/1]-5/1 |
1/1-[04/0±02/1]-1 |
57/2-[2/0±12/2]-82/1 |
|
O. scrobiculata |
7-[9/0±4/5]-4 |
5/2-[3/0±2]-5/1 |
2/1-[1/0±03/1]-1 |
57/2-[2/0±29/2]-83/1 |
|
O. andalanica |
8-[1/1±75/5]-4 |
2-[3/0±75/1]-5/1 |
1/1-[06/0±01/1]-9/0 |
3/2-[2/0±2]-7/1 |
|
O. oxyptera |
7-[8/0±35/5]-4 |
2-[3/0±7/1]-5/1 |
1/1-[05/0±97/0]-9/0 |
6/2-[2/0±1/2]-74/1 |
|
Group 2 |
|
|
|
|
|
O. aurea |
6-[6/0±83/4]-4 |
2-[2/0±6/1]-5/1 |
1-[03/0±99/0]-9/0 |
5/2-[3/0±1/2]-6/1 |
|
O. melanotricha |
7-[9/0±8/4]-4 |
2-[2/0±58/1]-5/1 |
1-[05/0±95/0]-9/0 |
37/2-[2/0±14/2]-75/1 |
|
O. psoraleifolia |
7-[2/1±15/5]-4 |
8/1-[1/0±58/1]-5/1 |
1-[04/0±98/0]-9/0 |
13/2-[1/0±92/1]-72/1 |
|
O. buhseana |
5/6-[03/1±28/5]-4 |
5/1 |
1-[1/0±96/0]-8/0 |
52/2-[2/0±07/2]-84/1 |
|
O. kermanensis |
5-[4/0±7/4]-4 |
5/1 |
1 |
29/2-[1/0±06/2]-88/1 |
|
O. heliocarpa |
7-[1/1±1/5]-5 |
5/1-[1/0±44/1]-3/1 |
1-[05/0±97/0]-9/0 |
43/2-[2/0±98/1]-67/1 |
|
O. aucheri |
7-[1/1±65/4]-4 |
5/1-[1/0±41/1]-2/1 |
1-[05/0±94/0]-9/0 |
38/2-[2/0±01/2]-78/1 |
|
O. lunata |
7-[1/1±6]-4 |
5/1-[1/0±48/1]-3/1 |
1-[1/0±92/0]-8/0 |
35/2-[1/0±95/1]-65/1 |
|
Group 3 |
|
|
|
|
|
O. heterophylla |
6-[7/0±3/4]-5/3 |
5/1 |
1-[03/0±91/0]-9/0 |
43/2-[2/0±15/2]-83/1 |
|
O. gypsicola |
5/4-[3/0±9/3]-5/3 |
5/1 |
1-[07/0±94/0]-8/0 |
38/2-[1/0±26/2]-07/2 |
|
O. plantago |
5-[7/0±2/4]-5/3 |
5/1-[1/0±4/1]-2/1 |
1-[1/0±94/0]-8/0 |
23/2-[1/0±09/2]-87/1 |
|
O. haussknechtii |
6-[7/0±45/4]-4 |
5/1-[2/0±38/1]-1 |
1-[1/0±87/0]-8/0 |
31/2-[2/0±05/2]-79/1 |
|
O. gaubae |
5-[6/0±05/4]-5/3 |
2-[2/0±6/1]-5/1 |
1-[1/0±88/0]-8/0 |
72/2-[2/0±4/2]-14/2 |
|
O. sojakii |
5-[7/0±5/4]-5/3 |
5/1-[1/0±48/1]-3/1 |
1-[05/0±96/0]-9/0 |
54/2-[2/0±24/2]-06/2 |
|
O. subacaulis |
5-[6/0±4/4]-5/3 |
5/1-[1/0±48/1]-2/1 |
1-[06/0±91/0]-8/0 |
67/2-[2/0±3/2]-07/2 |
*فاصله بین دو شیار(M)، فاصله انتهای شیار تا قطب(A)، ضخامت اگزین(EX)، نسبت قطر قطبی به قطر استوایی(P/E).
شکل 1- میکروگراف دانههای گرده در بخش Heliobrychis (بزرگنمایی: 1200،مقیاس: 5/0 میکرومتر)
O. szovitsii (A، B) O. atropatana، O. scrobiculata (C، D) O. andalanica، O. oxyptera (E، F) O. aurea، G) O. melanotricha، O. psoraleifolia (H، buhseana (I O.، J) O. kermanensis، K) O. heliocarpa، O. aucheri (L، O. lunata (M، O. heterophylla (N، O. gypsicola (O، O. plantago (P، Q) O. haussknechtii،R ) O. gaubae، S) O. sojakii،O. subacaulis (T.
دندروگرام حاصل از تحلیل خوشهای دادههای کمّی دانههای گرده در این بخش در شکل 2 ارائه شده است. اگر خط فنونی در سطح 6/3 بر این دندروگرام عمود شود، سه خوشه مجزا به دست خواهد آمد که نشاندهنده وجود سه گروه دانه گرده در این بخش است (شکل 2). رستهبندی حاصل از تحلیل مولفه اصلی دادهها در شکل 3 ارائه شده است که براساس آن سه تیپ دانه گرده، مشابه با نتایج تحلیل خوشهای، در این بخش قابل تشخیص است (شکل 3). در این رستهبندی، سه محور نخست، 87% از کل تنوع ویژگیهای موجود را توضیح میدهند. محور اول 9/58%، محور دوم 9/17% و محور سوم 3/10% از کل تنوع ویژگیها را به نمایش می گذارند (جدول 3). در محور اول ویژگیهایی چون قطر استوایی (E)، قطر قطبی (P)، طول شیار (CL) و در محور دوم نسبت قطر قطبی به قطر استوایی (P/E) بیشترین مقدار بار را در بین سایر ویژگیها به خود اختصاص میدهند (جدول 4).
شکل 2- دندروگرام حاصل از تحلیل خوشهای با استفاده از دادههای دانه گرده در بخش Heliobrychis
شکل 3- گروهبندی حاصل از تحلیل PCA با استفاده از دادههای دانه گرده در بخش Heliobrychis
جدول 3- مقادیر ویژه، درصد واریانس و درصد تجمعی هر یک از محورهای اصلی
|
محور 5 |
محور 4 |
محور 3 |
محور 2 |
محور 1 |
|
|
34/0 |
55/0 |
82/0 |
43/1 |
71/4 |
مقادیر ویژه |
|
3/4 |
8/6 |
3/10 |
9/17 |
9/58 |
درصد واریانس |
|
2/98 |
9/93 |
87 |
8/76 |
9/58 |
درصد تجمعی |
جدول 4- مقدار بار ویژگیهای گردهشناختی در هر یک از محورهای اصلی
|
محور 5 |
محور 4 |
محور 3 |
محور 2 |
محور 1 |
|
|
- |
- |
- |
309/0 |
419/0 |
P |
|
- |
- |
- |
- |
436/0 |
E |
|
- |
- |
- |
301/0 |
406/0 |
CL |
|
- |
278/0 |
- |
- |
337/0 |
CW |
|
342/0 |
- |
- |
- |
389/0 |
M |
|
- |
- |
768/0 |
288/0 |
262/0 |
A |
|
456/0 |
810/0 |
- |
- |
345/0 |
EX |
|
221/0 |
- |
- |
775/0 |
- |
P/E |
نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که بخش Heliobrychis را از نظر ویژگیهای گرده شناختی میتوان به سه گروه تقسیم کرد (جدول 2) که عبارتند از:
1. گروه اول دربرگیرنده گونههایی است که دارای دانه گرده بزرگ بوده، به واسطه دارا بودن دانه گرده با میانگین قطر قطبی 15/38-7/36 میکرون و میانگین قطر استوایی 35/18-25/16 از سایرین جدا میشود (جدول 5). این گروه شامل گونههای O. szovitsii،O. atropatana، O. scrobiculata، O. andalanicaو O. oxyptera است.
2. گروه دوم شامل گونههایی است که دارای دانه گرده متوسط بوده، به واسطه دارا بودن دانه گرده با میانگین قطر قطبی (1/36-)4/34-9/31 میکرون و میانگین قطر استوایی 17-16 میکرون از سایرین جدا میشود (جدول 5). این گروه گونههای O.aurea، O. melanotricha، O. psoraleifolia، O. buhseana، O. kermanensis، O.heliocarpa(یکساله)، O. aucheri(یکساله) و O. lunata را در برمیگیرد.
3. گروه سوم دربرگیرنده گونههایی است که دارای دانه گرده کوچک بوده، به واسطه دارا بودن دانه گرده با میانگین قطر قطبی 25/34-5/29 میکرون و میانگین قطر استوایی 95/14-7/13 میکرون از سایرین جدا میشود (جدول 5). این گروه شامل گونههایO. heterophylla، O. gypsicola، O. plantago، O. haussknechtii، O. gaubae، O. sojakii و O. subacaulis (یکساله) است.
جدول 5-محدوده، میانگین و انحراف معیار استاندارد دادههای دانه گرده و محدوده طول گل (FL) درسه گروه متعلق به بخش .Heliobrychis
|
گروه سوم |
گروه دوم |
گروه اول |
|
|
(14-)12-7 |
15-10(8-3) |
22-15 |
(mm) FL |
|
38-[5/2±8/31]-27 |
40-[4/2±4/33]-26 |
43-[2/2±3/37]-33 |
P (μm) |
|
5/17-[2/1±4/14]-12 |
5/20-[8/1±7/16]-13 |
22-[7/1±7/17]-14 |
E (μm) |
|
35-[5/2±8/28]-24 |
36-[3/2±3/30]-5/23 |
40-[5/2±4/33]-28 |
CL (μm) |
|
3/1-[1/0±1/1]-1 |
5/1-[1/0±1/1]-1 |
2-[2/0±2/1]-1 |
CW (μm) |
|
6-[6/0±3/4]-3 |
8-[02/1±1/5]-5/3 |
9-[1/1±5/5]-5/3 |
M (μm) |
|
2-[1/0±5/1]-1 |
2-[16/0±5/1]-2/1 |
3-[4/0±8/1]-1 |
A (μm) |
|
1-[07/0±9/0]-8/0 |
1-[05/0±96/0]-8/0 |
2/1-[05/0±1]-9/0 |
EX (μm) |
|
7/2-[2/0±2/2]-8/1 |
5/2-[2/0±01/2]-6/1 |
6/2-[2/0±1/2]-7/1 |
P/E |
نکته جالب توجه در مورد ویژگیهای گردهشناختی این است که در گونههای چندساله، ابعاد کمی دانههای گرده با اندازه گل‌ها منطبق هستند، به طوری که گونههای گروه اول دارای گل‌های بزرگ (22-15 میلی‌متر)، گروه دوم دارای گل‌های متوسط (15-10 میلی‌متر) و گروه سوم دارای گل‌های نسبتاً کوچک ((14-)12-7 میلی‌متر) هستند. اما در مقایسه گونههای چند ساله (دارای گل‌های بزرگ) با گونههای یکساله (دارای گل‌های کوچک) این الگو مشاهده نشده و این دو گروه از هم جدا نمیشوند (جدول 5).
Širjaev (1926) این بخش را به سه زیربخش تقسیم کرده است. وی گونه O. szovitsiiرا به تنهایی در زیربخش Szovitsianae، گونههای یکساله را در زیربخش Persicae و سایر گونههای موجود تا آن زمان را در زیربخش Boissierianae قرار داده است. مقایسه تقسیمبندی مذکور با نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که در گروه اول که در برگیرنده گونه O. szovitsii است، چهار گونه دیگر که از نظر Širjaev در زیربخش Boissierianae قرار میگیرند، نیز حضور دارند. در ضمن گونههای یک ساله بخش نیز که از نظر وی در زیربخش Persicae قرار میگیرند، از نظر ویژگیهای گردهشناختی متعلق به گروههای مجزا هستند.
بنابراین، مشاهده میشود که نتایج حاصل از مطالعه گردهشناختی دارای تطابق کمی با طبقهبندی Širjaev است. اشاره به این نکته نیز مهم است که در کنار مطالعه گردهشناسی در این بخش، مطالعات جامع بیوسیستماتیکی با استفاده از ویژگیهای مختلف ریختشناختی، تشریحی، جغرافیای گیاهی و ... انجام شده است. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از آنها باید متذکرشد که برای دستیابی به یک گروهبندی مناسب در این بخش باید ویژگیهای گردهشناختی را به همراه با سایر ویژگیها به کار برد.
)