Authors
1 Department of Biology, Faculty of Sciences, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Faculty of Natural Resources, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
مقدمه.
کشور ایران در میان کشورهای خاورمیانه دارای یکی از متنوع‌ترین شرایط از نظر پوشش گیاهی است که این امر در درجه اول به تنوع اقلیمی آن مرتبط است (Zohary, 1973). از این رو، بررسی پوشش گیاهی آن که هنوز نکات مبهم فراوانی دارد، یکی از اهداف مهم پژوهشگران علوم گیاهی و گیاه‌شناسان است.
منطقه رأس‌کوه یکی از مناطقی است که تاکنون هیچ گونه مطالعه فلوریستیک در آن انجام نشده است و به همین دلیل، در مطالعه حاضر، اقدام به جمع‌آوری و شناسایی گونه‌های گیاهی آوندی آن شد. از نظر جغرافیایی و ریخت‌شناسی زمین، این منطقه کوهستانی با مساحت تقریبی 5500 هکتار، در غرب کوه لاله‌زار و در شمال‌شرقی شهر بافت و در 170 کیلومتری جنوب‌غربی مرکز استان کرمان واقع شده است. حداقل ارتفاع آن از سطح دریا 2400 متر، حداکثر ارتفاع 2700 و ارتفاع متوسط آن 2550 متر است. به بیان دیگر، دارای ارتفاع کلی زیاد اما کوه‌های تپه‌ای و کم‌ارتفاع است. سیمای کلی پوشش گیاهی به طور عمده به صورت بوته‌زار Artemisia sieberi Besser) و (Astragalus spp. و برخی قسمت‌ها درختچه‌زار یا درخت‌زار (Acer monspessulanum L.، Amygdalus spp. و Pistacia atlantica Desf.) است.
نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به این منطقه ایستگاه شهر بافت است. متوسط بارندگی سالیانه آن 280 میلی‌متر و میانگین تغییرات دما بین 5 تا 38 درجه سانتیگراد متغیر است (شکل 1). این منطقه کوهستانی بخشی از ناحیه ایرانی-تورانی به شمار می‌رود (Zohary, 1973). نزدیکترین منطقه مطالعه شده به آن، منطقه گوغر است که در فاصله حدود 30 کیلومتری شمال‌غربی منطقه رأس‌کوه واقع است (Mirtadzadini, 1997). در بخش شرقی آن کوه مرتفع لاله‌زار با آب و هوایی سرد واقع است. واقع شدن منطقه مورد مطالعه در میان این دو منطقه باعث تقویت انگیزه اجرای این کار پژوهشی گردید.
مواد و روش‌ها.
شناسایی و تعیین حدود منطقه مورد مطالعه با استفاده از نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:250000 (Geographic Organization of Armed Forces, 2007) و دستگاه مکان‌یاب ماهواره‌ای (GPS) صورت گرفت (شکل 2).
شکل 1- منحنی آمبروترمیک شهر بافت طی دوره آماری 1366-1382 (Iran Meteorological Organization, 1988-2004)
شکل 2- موقعیت جغرافیایی منطقه رأس‌کوه
به منظور جمع‌آوری و شناسایی نمونه‌های گیاهی تا حد امکان، نمونه‌برداری جامع و کاملی در تمام فصول صورت گرفت. روش جمع‌آوری به این صورت بود که پس از تعیین حدود منطقه، ایستگاه‌هایی هم به صورت تصادفی و هم به صورت انتخابی، یعنی ایستگاه‌هایی که احتمال می‌رفت زیستگاه‌های خاص داشته باشند، از جمله صخره‌ای، حاشیه رودخانه، تپه‌های خاکی، شیب‌های کم و زیاد و غیره معین شدند. جمع‌آوری طی چندین مرحله از پاییز 1385 آغاز و تا شهریور 1386 ادامه یافت. نمونه‌برداری تکمیلی نیز در سال 1387 انجام شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده پس از آماده‌سازی کامل و طبقه‌بندی اولیه در آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی دانشگاه شهید باهنر کرمان، با استفاده از منابع معتبر گیاه‌شناسی به ویژه فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-2010) و سایر منابع از جمله: فلور ترکیه (Davis, 1965-1988)، فلور عراق (Townsend, 1966-1985)، فلور ایران (Assadi et al., 1989-2012)، فلور رنگی ایران (Ghahreman, 1984-2008)، گونهای ایران (Maassoumi, 1987-2006) و رُستنی‌های ایران (Mobayen, 1976-1996) شناسایی و نمونه‌ها به هرباریوم دانشگاه شهید باهنر کرمان تحویل داده شدند. همچنین، بر اساس مشاهدات صحرایی و بررسی نمونه‌ها با استناد به منبع مناسب برای تعیین اشکال زیستی (Raunkiaer, 1934)، شکل رویشی هر یک از گونه‌ها معین شد. علاوه بر این، با استفاده از کتاب "داده‌های قرمز ایران" (Jalili and Jamzad, 1999) و مقاله مربوط به اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN, 2011) و نیز بر اساس مشاهدات صحرایی، گونه‌های در حال انقراض و کمیاب مشخص شد.
نتایج.
بررسی‌های پژوهش حاضر نشان داد که 247 گونه گیاهی آوندی در زیستگاه‌های مختلف منطقه رأس‌کوه مطالعه رویش دارند (پیوست 1). این تعداد متعلق به 176 جنس از 51 تیره است و شامل یک گونه بازدانه، 43 تیره، 147 جنس و211 گونه نهاندانه دولپه‌ای و 7 تیره، 28 جنس و 35 گونه نهاندانه تک‌لپه‌ای است. بزرگترین تیره‌های گیاهی به ترتیب شامل: Asteraceae با 29 جنس و 36 گونه (6/14 درصد)، Fabaceae با 10 جنس و 25 گونه (2/10 درصد)، Lamiaceae با 13 جنس و 21 گونه (5/8 درصد)، Brassicaceae با 15 جنس و 17 گونه (9/6 درصد)، Poaceae با 15 جنس و 17 گونه (9/6 درصد) و Liliaceae با 6 جنس و 11 گونه (5/4 درصد) بودند. بزرگترین جنس‌های گیاهی به ترتیب شامل: Astragalus L.با 16 گونه، Nepeta L. با 6 گونه، Euphorbia L. با 5 گونه و Allium L.با 4 گونه بودند.
در حدود 1800 گونه گیاهی انحصاری در ایران وجود دارد (Ghahreman and Attar, 1999) که 57 گونه از آنها (1/3 درصد) در منطقه رأس‌کوه یافت می‌شوند (پیوست 1). 1/23 درصد گونه‌های گیاهی منطقه، انحصاری یا بوم‌زاد هستند. از بین 556 جنس تک‌گونه‌ای در ایران 20 جنس تک‌گونه‌ای (6/3 درصد جنس‌های تک‌گونه‌ای ایران و 4/11 درصد جنس‌های منطقه) در منطقه رأس‌کوه یافت شد. بیشترین جنس‌های تک‌گونه‌ای به تیره‌های Asteraceae، Brassicaceae و Poaceae تعلق دارند (پیوست 1). از بین 1405 گونه نادر و در معرض خطر نابودی در ایران (Jalili and Jamzad, 1999) 54 گونه (8/3 درصد) آنها در این منطقه مشاهده شد، به بیان دیگر، 9/21 درصد گونه‌های گیاهی منطقه نادر و در معرض خطر نابودی هستند (پیوست 1).
اغلب گونه‌های گیاهی منطقه (حدود 88 درصد) مربوط به منطقه ایرانی-تورانی هستند.
تروفیت، بیشترین تعداد شکل زیستی را در بین گونه‌های منطقه دارد (96 گونه) که بیشترین آنها مربوط به تیره‌های Asteraceae (17 گونه) و Brassicaceae (12 گونه) است. دومین شکل رویشی، همی‌کریپتوفیت‌ها هستند (65 گونه) که بیشترین آنها مربوط به تیره‌های Asteraceae (12 گونه)، Lamiaceae (11 گونه)، Apiaceae (7 گونه)، Fabaceae و Poaceae (هر کدام 6 گونه) هستند. پس از آن، شکل رویشی کامه‌فیت با 41 گونه که بیشترین آنها مربوط به تیره Fabaceae با 17 گونه و تیره Asteraceae با 5 گونه است. شکل رویشی ژئوفیت شامل 24 گونه است که بیشترین آنها مربوط به تیره Liliaceae با 11 گونه است. شکل رویشی فانروفیت شامل 18 گونه است که بیشترین آنها مربوط به تیره Rosaceae با 6 گونه است و شکل رویشی هیدروفیت شامل 3 گونه است که بیشترین آنها مربوط به تیره Scrophulariaceae با 2 گونه است. در مجموع، 9/38 درصد گونه‌ها تروفیت، 3/26 درصد همی‌کریپتوفیت، 6/16 درصد کامه‌فیت، 7/9 درصد ژئوفیت، 3/7 درصد فانروفیت و 2/1 درصد هیدروفیت هستند.
بحث و جمع‌بندی.
بررسی و شناسایی گیاهان منطقه رأس‌کوه نشان می‌دهد که با توجه به وسعت آن و تعداد گونه‌های گیاهی و درصد گونه‌های انحصاری و نادر (1/23 درصد انحصاری و 9/21 درصد نادر) و در مقایسه با نتایج سایر پژوهش‌ها نظیر: شناسایی 414 گونه گیاهی در منطقه 15000 هکتاری گوغر شهرستان بافت (Mirtadzadini, 1997)، شناسایی 420 گونه گیاهی در منطقه 74000 هکتاری جوزم شهربابک (Hasanabadi, 2005) و شناسایی 451 گونه گیاهی در منطقه 169200 هکتاری خبر و روچون (Irannejad Parizi et al., 2002)، دارای تنوع گونهای نسبتاً بالایی است. مساحت این منطقه حدود 003/0 درصد مساحت ایران است که در حدود 30 درصد تیره‌ها، 15 درصد جنس‌ها و 7/3 درصد گونه‌های گیاهی ایران در محدوده این منطقه یافت می‌شوند.
برخی از گونه‌های گیاهی به صورت اجتماعات گسترده‌ای در منطقه دیده می‌شوند. برای نمونه، بادام (Amygdalus scoparia Spach)، درمنه (Artemisia sieberi)، سریش (Eremurus persicus Boiss.)، گون (Astragalus spp.) و ... برخی گونه‌ها نیز به صورت کم و نادر هستند. همچنین عمده گونه‌های گیاهی (96 گونه) تروفیت هستند. دومین شکل رویشی بارز همی‌کریپتوفیت‌ها (65 گونه) است. بالا بودن درصد این دو شکل رویشی نشان دهنده شرایط سخت محیطی به ویژه خشکی است. به طوری که بخش زنده گیاهان در فصل نامساعد یا در زیر خاک است یا به شکل دانه و در حالت خواب است. کم بودن فانروفیت‌ها (18 گونه) نیز نشان از شرایط سخت است. علاوه بر خشکی، ریزش برف سنگین در زمستان و نیز وزش بادهای شدید و خشک، امکان رویش فانروفیت‌ها به ویژه انواع درختی و بلند را با مشکل مواجه می‌کند.
اغلب گونه‌ها (حدود 88 درصد) مربوط به منطقه ایرانی-تورانی هستند. این نسبت نشان‌دهنده تسلط شرایط منطقه ایرانی-تورانی است. سایر گونه‌ها که اغلب دارای کوروتیپ اروپا-سیبری هستند وجود میکروکلیماهای مرطوب پراکنده را نشان می‌دهند.
وجود گیاهان درختی و درختچه‌ای خوراکی از جمله: بادام کوهی (Amygdalus scoparia)، بنه (Pistacia atlantica)، زرشک وحشی (Berberis integerrima Bunge) و گیاهان دارویی همچون آویشن کوهی (Thymus fedtschenkoi Ronniger)، کاکوتی (Ziziphora tenuior L.)، گل زوفا (Nepeta bornmulleri Hausskn. exBornm.) و نیز وجود گیاهان مرتعی همچون Ferula ovina (Boiss.) Boiss. که به طور وسیع در منطقه می‌رویند، نشان دهنده اهمیت پوشش گیاهی طبیعی برای مردم منطقه است.
پیوست 1- فهرست گیاهان آوندی موجود در منطقه رأس‌کوه به همراه شکل رویشی، پراکنش جغرافیایی، گونه‌های انحصاری، جنس‌های تک‌گونه‌ای و گونه‌های نادر. راهنمای جدول: شکل رویشی: تروفیت (T)، همی‌کریپتوفیت (Hc)، کامه‌فیت (C)، فانروفیت (Ph)، ژئوفیت (G)، هیدروفیت (Hyd). پراکنش جغرافیایی: ایران-تورانی (IT)، اروپا-سیبری (ES)، مدیترانه ای (M)، صحرا–سندی (SS)، همه جا روی (Co). گونه‌های انحصاری (En)، جنس‌های تک‌گونه‌ای (Mo)، گونه‌های نادر و در معرض خطر نابودی (Ra)، شکل رویشی (Forma)، پراکنش جغرافیایی (Chor).
|
Ra |
Mo |
En |
Chor |
Forma |
Taxa |
|
|
|
|
|
|
Gymnospermae |
|
|
|
|
|
|
Ephedraceae |
|
|
|
|
IT |
Ph |
Ephedra pachyclada Boiss. |
|
|
|
|
|
|
Dicotyledones |
|
|
|
|
|
|
Aceraceae |
|
|
|
En |
IT |
Ph |
Acer monspessulanum L. |
|
|
|
|
|
|
Amaranthaceae |
|
|
|
En |
Co |
T |
Amaranthus blitoides S.Watson |
|
|
|
|
Co |
Hc |
Amaranthus chlorostachys Willd. |
|
|
|
|
|
|
Anacardiaceae |
|
|
|
|
IT |
Ph |
Pistacia atlantica Desf. |
|
|
|
|
|
|
Berberidaceae |
|
|
|
|
IT |
Ph |
Berberis integerrima Bunge |
|
|
|
|
|
|
Boraginaceae |
|
|
|
|
IT,ES |
Hc |
Anchusa arvensis (L.) M.Bieb. |
|
|
|
|
IT |
T |
Heterocaryum rigidum A.DC. |
|
|
|
|
IT |
T |
Heterocaryum szovitsianum (Fisch. & C.A.Mey.) A.DC. |
|
|
|
|
IT |
T |
Myosotis refracta Boiss. |
|
|
|
|
IT |
T |
Nonnea caspica (Willd.) G. Don |
|
|
|
|
IT |
T |
Nonnea persica Boiss. |
|
Ra |
|
En |
IT |
Hc |
Onosma asperimum Bornm. |
|
|
|
En |
IT |
T |
Onosma stenosiphon Boiss. |
|
Ra |
|
En |
IT |
T |
Paracaryum persicum Boiss. |
|
|
|
|
|
|
Campanulaceae |
|
Ra |
|
En |
IT |
T |
Campanula kermanica (Rech.f., Aellen & Esfand.) Rech. f. |
|
|
|
|
|
|
Caryophyllaceae |
|
|
|
|
IT |
C |
Acanthophyllum bracteatum Boiss. |
|
|
|
|
IT |
C |
Acanthophyllum glandulosum Bunge ex Boiss. |
|
Ra |
|
En |
IT |
C |
Acanthophyllum sordidum Bunge ex Boiss. |
|
Ra |
|
En |
IT |
Hc |
Dianthus macranthoides Hausskn. ex Bornm. |
|
|
|
|
IT |
T |
Holosteum glutinosum (M. Bieb.) Fisch. & C.A.Mey. |
|
|
|
|
IT |
Hc |
Minuartia meyeri (Boiss.) Bornm. |
|
|
|
|
Co |
T |
Silene conoidea L. |
|
|
|
|
IT,ES |
T |
Silene spergulifolia (Willd.) M.Bieb. |
|
|
|
|
IT,ES,M |
T |
Vaccaria pyramidata Medik. |
|
|
|
|
|
|
Chenopodiaceae |
|
|
|
|
IT |
C |
Atriplex leucoclada Boiss. |
|
|
|
|
IT,ES |
T |
Chenopodium botrys L. |
|
|
|
|
IT |
C |
Noaea mucronata (Forssk.) Asch. & Schweinf. |
|
|
|
|
|
|
Compositae (Asteraceae) |
|
|
|
|
IT |
T |
Achillea wilhelmsii K. Koch |
|
|
Mo |
|
IT |
C |
Aegopordon berardioides Boiss. |
|
|
|
|
IT |
T |
Anthemis odontostephana Boiss. |
|
|
|
|
IT |
C |
Artemisia sieberi Besser |
|
|
|
|
IT |
T |
Carthamus oxyacanthus M.Bieb. |
|
|
|
|
ES |
Hc |
Centaurea iberica Trev. ex Spreng. |
|
Ra |
|
En |
IT |
T |
Centaurea ispahanica Boiss. subsp. ispahanica |
|
|
|
|
ES |
Hc |
Cichorium intybusL. |
|
Ra |
|
En |
IT |
T |
Cirsium spectabile DC. |
|
|
|
|
Co |
T |
Cirsium vulgare (Savi) Ten. |
|
|
|
|
Co |
T |
Conyza bonariensis (L.) Cronquist |
|
Ra |
|
En |
IT |
Hc |
Cousinia calcitrapa Boiss. |
|
Ra |
|
En |
IT |
Hc |
Cousinia piptocephala Bunge |
|
|
|
|
IT |
Hc |
Cousinia prolifera Jaub. & Spach |
|
|
|
|
IT,M |
Hc |
Crepis sancta (L.) Babc. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Cyanus depressus (M.Bieb.) Soják |
|
Ra |
|
En |
IT |
C |
Echinops ceratophorus Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Francoeuria undulata (L.) Lack |
|
. |
Mo |
. |
IT |
G |
Gundelia tournefortii L. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Hertia intermedia (Boiss.) Kuntze |
|
. |
. |
. |
ES |
T |
Inula britannica L. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Lactuca glauciifolia Boiss. |
|
. |
Mo |
. |
IT |
T |
Lasiopogon muscoides (Desf.) DC |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Launaea acanthodes (Boiss.) Kuntze |
|
. |
.. |
. |
IT |
T |
Onopordon leptolepis DC. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Phagnalon persicum Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Picris strigosa M.Bieb. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Scariola orientalis (Boiss.) Soják |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Scorzonera intricata Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Scorzonera mucida Rech.f., Aellen & Esfand. |
|
. |
. |
En |
IT,ES,M |
T |
Senecio glaucus L. |
|
. |
. |
. |
ES |
T |
Sonchus tenerrimus L. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Taraxacum syriacum Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Tragopogon caricifolius Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
Hc |
Tragopogon graminifolius DC. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Convolvulaceae |
|
. |
. |
. |
Co |
T |
Convolvulus arvensis L. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Convolvulus leiocalycinus Boiss. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Crassulaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Sedum rubens L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Brassicaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Alyssum linifolium Stephan ex Willd. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Alyssum szowitsianum Fisch & C.A.Mey |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Camelina rumelica Velen. |
|
. |
Mo |
. |
Co |
T |
Cardaria draba (L.) Desv. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
T |
Chorispora tenella (Pall.) DC. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
T |
Clypeola jonthlaspi L. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Conringia persica Boiss. |
|
. |
Mo |
. |
Co |
T |
Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl |
|
Ra |
Mo |
En |
IT |
T |
Dielsiocharis kotschyi (Boiss.) O. E. Schultz |
|
. |
Mo |
. |
IT |
Hc |
Diplotaxis harra (Forssk.) Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Diptychocarpus strictus Trautv. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Erysimum nanum Boiss. & Hohen. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Erysimum repandum L. |
|
. |
. |
En |
IT |
C |
Fibigia umbellata (Boiss.) Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Isatis cappadocica Desv. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Moriera spinosa Boiss. |
|
. |
Mo |
. |
IT |
Hc |
Robeschia schimperi (Boiss.) O. E. Schulz |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Dipsacaceae |
|
. . |
. . |
. . |
IT |
C |
Pterocephalus afghanicus(Aitch. & Hemsl.) Aitch. & Hemsl. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Scabiosa kermanensis Bornm. |
|
. |
. . |
. |
. |
. |
Elaeagnaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT,ES |
Ph |
Elaeagnus angustifolia L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Euphorbiaceae |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Euphorbia gedrosiaca Rech.f., Aellen & Esfand. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Euphorbia hebecarpa Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Euphorbia heteradena Jaub. & Spach. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Euphorbia microsciadia Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Euphorbia szowitsii Fisch. & C.A.Mey. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Fabaceae |
|
. |
. |
. |
IT,SS |
Hc |
Alhagi camelorum Fisch. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus callistachys Buhse ex Fisch. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragaluscampylorrhynchus Fisch. & C.A.Mey. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus carmanicus Bornm. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus cemerinus Beck. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus cephalanthus DC. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragalus dactylocarpus Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragalus dieterlii Podlech |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus dschuparensis Freyn & Bornm. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus glaucacanthus Fisch. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragalus huthianus Freyn & Bornm. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragalus ispahanicus Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus mucronifolius Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus myriacanthus Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus reuterianus Boiss. |
|
. |
. |
En |
IT |
C |
Astragalus rhodosemius Boiss. & Hausskn. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Astragalus siliquosus Boiss. |
|
Ra |
. |
. |
IT |
Ph |
Colutea gracilis Freyn & Sint. ex Freyn |
|
. |
Mo |
. |
IT |
C |
Ebenus stellata Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
Hc |
Medicago sativa L. |
|
. |
. |
. |
IT,ES,M |
Hc |
Melilotus officinalis (L.) Lam |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Onobrychis kermanensis (Širj. & Rech. f.) Rech. f. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
Hc |
Ononis spinosa L. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Oxytropis hirsutiuscula Freyn |
|
. |
. |
. |
IT,M |
T |
Vicia monantha Retz. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Fumariaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Fumaria asepala Boiss. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Gentianaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Centaurium pulchellum (Sw.) Druce |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Geraniaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT |
G |
Biebersteinia multifida DC. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
G |
Erodium cicutarium (L.) L’Her. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Geranium stepporum P.H.Davis |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Juglandaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT |
Ph |
Juglans regia L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Lamiaceae |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Ajuga chamaecistus Ging. & Benth. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Eremostachys macrophylla Montbret & Aucher |
|
. |
. |
. |
ES |
T |
Lamium amplexicaule L. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Marrubium crassidens Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
G |
Marrubium vulgare L. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
Hc |
Mentha longifolia (L.) Huds.var. asiatica (Boiss.) Rech.f. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Mentha longifolia (L.) Huds. var. kermanensis Rech.f. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Nepeta bornmulleri Hausskn. ex Bornm. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Nepeta bracteata Benth. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Nepeta glomerulosa Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Nepeta meyeri Benth. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Nepeta persica Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Nepeta saccharata Bunge |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Salvia macrosiphon Boiss. |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Salvia nemorosa L. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Satureja bachtiarica Bunge |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Stachys inflata Benth. |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Stachys setifera C.A.Mey. |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Teucrium scordium L. |
|
Ra |
. |
. |
IT |
C |
Thymus fedtschenkoi Ronniger |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Ziziphora tenuior L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Linaceae |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Linum album Kotschy ex Boiss. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Loranthaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
Ph |
Loranthus grewinkii Boiss. & Buhse |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Malvaceae |
|
. |
. |
. |
ES |
T |
Malva sylvestris L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Onagraceae |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Epilobium hirsutum L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Orobanchaceae |
|
. |
. |
. |
IT,M,SS |
G |
Orobanche aegyptiaca Pers. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Papaveraceae |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Glaucium elegans Fisch. & C.A.Mey. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Papaver decaisnei Hochst. & Steud. ex Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Papaver dubium L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Plantaginaceae |
|
. |
|
|
Co |
Hc |
Plantago lanceolata L. |
|
. |
. |
. |
Co |
Hc |
Plantago major L. |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Plantago media L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Plumbaginaceae |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Acantholimon flexuosum Boiss. & Hausskn. ex Bunge |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Acantholimon scorpius (Jaub. & Spach) Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
C |
Acantholimon tragacanthinum Boiss. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Podophyllaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT,ES |
G |
Bongardia chrysogonum (L.) Spach |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Polygonaceae |
|
. |
. |
. |
Co |
T |
Polygonum aviculare L. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Polygonum paronychioides C.A.Mey. ex Hohen. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Polygonum rottboellioides Jaub. & Spach |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Polygonum spinosum H.Gross |
|
. |
. . |
. . |
IT,SS |
C |
Pteropyrum aucheri Jaub. & Spach |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Rheum ribes L. |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Rumex chalepensis Mill. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Primulaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Androsace maxima L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Ranunculaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Adonis aestivalis L. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Anemone biflora DC. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Ceratocephala falcata (L.) Pers. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Consolida orientalis (Gay.) Schröd. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Consolida trigonelloides (Boiss.) Munz |
|
. |
. |
En |
IT |
T |
Ranunculus eriorrhizus Boiss. & Buhse |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Rhamnaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT |
Ph |
Sageretia thea (Osbeck.) M.C.Johnst. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Rosaceae |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Ph |
Amygdalus eburnea Spach |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Ph |
Amygdalus elaeagnifolia Spach |
|
. |
. |
En |
IT |
Ph |
Amygdalus scoparia Spach |
|
. |
. |
En |
IT |
Ph |
Cotoneaster kotschyi (C.K.Schneid.) G.Klotz |
|
Ra |
. |
. |
IT |
Hc |
Potentilla nuda Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
Ph |
Rosa beggeriana Schrenk |
|
. |
. |
. |
IT |
Ph |
Rosa damascena Mill. |
|
. |
. |
. |
ES,M |
Hc |
Sanguisorba minor Scop. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Rubiaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Callipeltis cucullaria (L.) Steven |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Galium humifusum M.Bieb. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Galium setaceum Lam. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Galium spurium L. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
Hc |
Galium verum L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Salicaceae |
|
. . |
. . |
. |
IT |
Ph |
Salix pycnostachya Andersson |
|
. |
. |
. . |
. |
. |
Scrophulariaceae |
|
Ra |
. |
. |
IT |
T |
Linaria lineolata Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Scrophularia striata Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
C |
Verbascum songaricum Schrenk |
|
Ra |
. |
. |
IT,ES |
Hyd |
Veronica anagallis-aquatica L. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Veronica beccabunga L. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hyd |
Veronica rubrifolia Boiss. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Solanaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
T |
Hyoscyamus senecionis Willd. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Solanum nigrum L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Thymelaeaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
Ph |
Daphne mucronata Royle |
|
. |
. |
En |
IT |
Ph |
Daphne oleoides Schreb. |
|
. |
Mo |
. |
IT |
C |
Dendrostellera lessertii (Wikstr.) Van Tiegh |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Apiaceae |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
Hc |
Astrodaucus orientalis (L.) Drude |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Bupleurum exaltatum M.Bieb. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Dorema aucheri Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Echinophora platyloba DC. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Eryngium billardieri F. Delaroche |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Eryngium bungei Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Ferula ovina (Boiss.) Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
Hc |
Prangos cheilanthifolia Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
T |
Psammogeton canescens (DC.) Vatke |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Valerianaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Valerianella leiocarpa (C. Kock) O. Kuntze |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Valerianella szowitsiana Fisch & C.A.Mey. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Zygophyllaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Peganum harmala L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Monocotyledones |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Amaryllidaceae |
|
. |
Mo |
. |
IT |
G |
Ixiolirion tataricum (Pall.) Herb. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Sternbergia colchiciflora Waldst. & Kit. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Cyperaceae |
|
. |
Mo |
. |
Co |
Hc |
Isolepis setacea (L.) R. Br. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Poaceae |
|
. |
. |
. |
IT,M |
T |
Aeluropus littoralis (Gouan) Parl. |
|
Ra |
Mo |
. |
IT,SS |
T |
Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski |
|
. |
. |
. |
Co |
T |
Avena fatua L. |
|
. |
Mo |
. |
IT,M |
T |
Boissiera squarrosa (Banks & Sol.) Nevski |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Bromus gracillimus Bunge |
|
. |
. |
. |
ES,M |
Hc |
Calamagrostis pseudophragmites (Haller f.) Koeler |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Eremopyrum bonaepartis (Spreng.) Nevski |
|
. |
Mo |
. |
IT |
Hc |
Heteranthelium piliferum (Banks & Soland.) Hochst. |
|
. |
. |
. |
Co |
T |
Lolium perenne L. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Melica jacquemontii Decne. |
|
. |
. |
. |
Co |
Hc |
Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
Hc |
Poa sinaica Steud. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Polypogon fugax Nees ex Stend. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
T |
Polypogon maritimus Willd. |
|
. |
. |
. |
IT |
T |
Psathyrostachys fragilis (Boiss.) Nevski |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Stipa arabica Trin. & Rupr. |
|
. |
. |
. |
IT |
Hc |
Stipa parviflora Desf. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Iridaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Gladiolus atroviolaceus Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Iris songarica Schrenk |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Juncaceae |
|
. |
. |
. |
ES |
Hc |
Juncus articulatus L. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Liliaceae |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Allium atroviolaceum Boiss. |
|
Ra |
. |
En |
IT |
G |
Allium cathodicarpum Wendelbo |
|
Ra |
. |
En |
IT |
G |
Allium lalesaricum Freyn & Bornm. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Allium stamineum Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Colchicum kotschyi Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
G |
Colchicum schimperi Janka |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Eremurus persicus (Jaub. & Spach) Boiss. |
|
Ra |
. |
. |
IT |
G |
Gagea capillifolia Vved. |
|
. |
. |
. |
IT,ES |
G |
Muscari caucasicum (Griseb.) Baker |
|
. |
. |
. |
IT |
G |
Muscari longipes Boiss. |
|
. |
. |
. |
IT,M |
G |
Tulipa biflora Pall. |
|
. |
. |
. |
. |
. |
Typhaceae |
|
. |
. |
. |
Co |
Hyd |
Typha latifolia L. |
)