A study of the flora of Riseh and Paqal'e area Shahrebabak of Kerman, Iran

Authors

1 Department of Biology, Faculty of Sciences, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

2 Department of Medicinal Plants, Islamic Azad University, Shahrbabak Branch, Shahrbabak, Iran

3 Department of Science and Gardening Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

In this project, the wild plants of Riseh-Paqal'e area which is located about 60 km in northeast of Shahrebabak and 300 Km in west of Kerman city were identified. Total area is about 40000 hectars and with average altitude about 2300 meters from the sea level. This mountainous and arid area belongs to Irano-Turanian region. More than 1000 specimens were collected and indentified from the area. According to this study, 205 plant species which belonged to 41 families and 151 genera were identified. 37 families, 132 genera and 182 species belonged to dicotyledons and 4 families, 19 genera and 23 species belonged to monocotyledons. The biggest family was Asteraceae with 33 species and the biggest genus was Astragalus with 16 species. Meanwhile, there were 9 rare species, 33 endemic species and 13 monospeciefic genera in the studied area. Phytogeographically, 54% of the studied plant species belonged to Irano-Turanian region. Biological types of this area included: hemicryptophytes 45.5%, therophytes 34.5%, chamaephytes 9.5%, geophytes 5.5% and phanerophytes 5%.

Keywords

Main Subjects


مقدمه

شناخت فلور و شناسایی گونه‌های مقاوم، مهاجم، بوم‌زاد، نادر، در حال انقراض و گیاهان دارویی نقش عمده‌ای در تعیین پتانسیل زیستی محیط دارد و تا حدود زیادی دستیابی به اطلاعات در زمینه توان زیستی منطقه و برنامه‌ریزی جهت حفاظت، احیا و بهره‌برداری اصولی از آنها به منظور حفظ محیط‌زیست را امکان‌پذیر می‌نماید. بُعد دیگر شناخت گیاهان، تعیین پوشش گیاهی و تکمیل فلور کشور است که با توجه به تنوع اقلیم و در نتیجه تنوع گونه‌های گیاهی آن با وجود جمع‌آوری های متعدد و تحقیقات بسیاری که توسط گیاه‌شناسان، انجام شده است، اما هنوز مناطق بسیاری وجود دارد که گیاهان آن جمع‌آوری و شناسایی نشده است. گیاهان منطقه شهربابک به طور پراکنده جمع‌آوری شده‌اند که می‌توان به جمع‌آوری‌های وکیلی (1378) و حسن‌آبادی (1383) اشاره نمود اما تاکنون از منطقه ریسه و پاقلعه جمع‌آوری مدونی صورت نگرفته است. سیمای کلی پوشش گیاهی منطقه با بوته‌های درمنه مشخص می‌شود که در برخی مناطق با گونه‌هایی از گون یا درختچه‌هایی چون دیو خار (Lycium depressum Stocks.)، نسترن (Rosa moschata J. Hermann.)، گز (Tamarix ramosissima Ladeb.)، زالزالک (Crataegus meyeri Pojark.) و زرشک (Berberis integerrima Bunge.) همراه می‌شوند.

شهرستان شهربابک در شمال‌غربی استان کرمان واقع شده است. این شهرستان از شمال و غرب به استان یزد، از شرق به شهرستان رفسنجان و از جنوب به شهرستان سیرجان محدود می‌شود (بیگلری، 1385). منطقه مطالعه شده، در فاصله حدود 300 کیلومتری شهر کرمان و 60 کیلومتری شمال‌شرقی شهر مرکزی شهربابک و در محدوده دو دهستان ریسه و پاقلعه، با مساحتی در حدود 40000 هکتار و ارتفاع متوسط 2300 متر از سطح دریا و در مسیر ارتفاعات مرکزی ایران و به طور جزیی‌تر در مسیر رشته‌کوهی موسوم به کمربند دهج-ساردو قرار دارد. رودخانه پاقلعه از مهم‌ترین رودخانه‌های این منطقه است که در بخش‌های بالایی به صورت دایم و در قسمت‌های پایین دست به صورت فصلی جریان دارد. رودخانه ریسه نیز به صورت فصلی در بخش جنوبی منطقه جریان دارد. طبق گزارش‌های سازمان هواشناسی در سطح ایستگاه‌های شهرستان و روستا، میانگین تراز شده کمینه، بیشینه و روزانه دما در بررسی رژیم حرارتی منطقه، با حداقل دمای 7/1 درجه و حداکثر 23 درجه و روزانه 6/13 درجه سانتیگراد اعلام و بیشینه بارش سالانه در ایستگاه‌های منطقه 2/196 میلی‌متر گزارش شده است.شکل 1 منحنی آمبروترمیک منطقه را طبق آمار سال‌های 1375 تا 1387 نشان می‌دهد. با توجه به آمار ایستگاه سینوپتیک شهربابک، میانگین درجه حرارت سالانه در این منطقه 6/14 درجه سانتیگراد و تعداد روزهای یخبندان 94 روز است که از اواخر مهر ماه شروع شده، تا اوایل اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد. میانگین بارندگی سالانه 8/209 میلی‌متر است. بیشینه رطوبت نسبی در آذر ماه با 68 درصد و کمینه آن در مرداد ماه با 5/21 درصد به وقوع می‌پیوندد و میانگین سالانه رطوبت نسبی 41 درصد است (بیگلری، 1385).

 

 

شکل 1- منحنی آمبروترمیک منطقه ریسه و پاقلعه طی دوره آماری 1375- 1387

 

مواد و روش‌ها

به دلیل اهمیت زیاد نمونه‌‌برداری در یک تحقیق فلوریستی (فلوریستیک) و به منظور شناخت هر چه بهتر ترکیب و اجزای فلوری منطقه، این کار به طور برنامه‌ریزی‌شده و با توجه به آغاز فصل رویش در این منطقه، در صدر امور قرار داده شد. نخستین جمع‌آوری در پاییز 1386 صورت گرفت. به دلیل کوهستانی و سرد بودن منطقه، فصل رویشی عمده گیاهان آن از اواسط فروردین آغاز می‌شود. اما برای جمع‌آوری کامل گیاهان علاوه بر فصل پاییز، دو دوره در فصل زمستان سال 1386 نیز جمع‌آوری صورت گرفت. سپس با آغاز فصل بهار (1387) فاصله بین جمع‌آوری‌ها کوتاه‌تر شد و هر هفته دو بار تا اواسط تیر ماه همان سال جمع‌آوری صورت گرفت. سپس چند دوره جمع‌آوری دیگر هم تا اواخر شهریور ماه صورت گرفت. نمونه‌ها پس از جمع‌آوری و خشک کردن، بر روی مقوای هرباریومی الصاق گردیدند. اطلاعاتی همچون نام تیره، نام گونه، محل دقیق جمع‌آوری، تاریخ جمع‌آوری، نام جمع‌آوری‌کننده و شناسایی‌کننده و ارتفاع محل در کنار نمونه پیوست گردید. بیش از 1000 نمونه گیاهی جمع‌آوری و با فلورهای فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-1998)، فلور رنگی ایران (قهرمان، 1362-1382)، رُستنی‌های ایران (مبین، 1354-1374)، رده‌بندی گیاهی (مظفریان، 1373)، گون‌های ایران (معصومی، 1365-1385)، گونه‌های جدید و جالب توجه از جنس گون در ایران (معصومی و وکیلی، 1381) و شالوده جغرافیای گیاهی خاورمیانه (Zohary, 1973) شناسایی شدند که در هرباریوم دانشکده کشاورزی کرج دانشگاه تهران نگهداری می‌شوند. تعیین اشکال زیستی و گونه‌های بوم‌زاد با استناد به کتاب‌های فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-1998)، فلور ایران (اسدی و همکاران، 1367-1387) و تنوع زیستی گونه‌های گیاهی ایران (قهرمان و عطار، 1377) انجام شد.

 

نتایج

با بررسی فلور منطقه ریسه و پاقلعه، 205 گونه گیاهی متعلق به 41 تیره‌ و 151 جنس شناسایی شد (شکل 2). بزرگترین تیره‌‌های دو‌لپه‌ای به ترتیب: تیره آفتابگردان (Asteraceae) با 25 جنس و 33 گونه، باقلائیان (Fabaceae) با 12 جنس و 27 گونه، تیره نعناع (Lamiaceae) با 11 جنس و 19 گونه و تیره شب‌بو (Brassicaceae) با 13 جنس و 15 گونه بودند (شکل 4). بیشترین گونه‌ها متعلق به دولپه‌ای‌ها، جنس
Astragalus L. از تیره‌ باقلائیان با 16 گونه و
Nepeta L. از تیره نعناع با 7 گونه بودند (شکل 5).

بزرگترین تیره‌‌های تک لپه به ترتیب گندمیان (Poaceae) با 13 جنس و 16 گونه و تیره‌ لاله (Liliaceae) با 4 جنس و 5 گونه بودند که 8/9 درصد گونه‌های منطقه را به خود اختصاص می‌دهند. بیشترین گونه‌ها در تک‌لپه‌ای‌ها متعلق به جنس L. Allium از تیره‌ لاله و Eremopyrum Jaub. & Spach، L. Poa و Bromus L. از تیره‌ گندمیان هرکدام با دوگونه بودند.

گرچه در دید کلی، منطقه توسط گونه‌های Artemisia L. پوشیده شده، اما اختلاف ارتفاع و وجود اقلیم‌های خُرد و شرایط بوم‌شناختی مختلف سبب رویش گیاهان مختلفی در منطقه شده است. علاوه بر گروه فراگیر درمنه (Artemisia sieberi Besser)، برخی از گونه‌های گیاهی دیگر نیز به صورت اجتماعات گسترده در منطقه دیده می‌شوند. از جمله، جامعه بادام (Amygdalus scoparia Spach.)، جامعه درمنه سفید (Artemisia santolina Schrenk.)، جامعه درمنه آبراهه‌ای (Artemisia deserti Krasch) جامعه سریش (Eremurus sp.)، جامعه تخریبی تلخ بیان (Sophora alopecuroides L.)، و جوامع گون (Astragalus spp.). در مقابل، برخی گونه‌ها نیز به صورت اندک و نادر هستند که از بین 1405 گونه نادر در ایران، 9 گونه (64/0 درصد) آنها در این منطقه مشاهده شدند، به عبارتی، 4/4 درصد گونه‌های گیاهی منطقه نادر هستند (جدول 1). از حدود 1810 گونه گیاهی انحصاری در ایران، 33 گونه (82/1 درصد) از آنها در منطقه مورد مطالعه وجود دارد و 1/16 درصد گونه‌های گیاهی منطقه، بوم‌زاد ایران هستند (جدول 1).

در این منطقه 13 جنس تک‌گونه‌ای یافت شد که در مقایسه با 556 جنس تک‌گونه‌ای در ایران (قهرمان و عطار، 1377) 33/2 درصد و در مقایسه با 150 جنس در منطقه 7/8 درصد آنها تک‌گونه‌ای بودند. بیشترین جنس‌های تک‌گونه‌ای متعلق به تیره‌ شب‌بو (Brassicaceae) بود (جدول 1). تنوع گونه‌های علفی و بوته‌ای منطقه نسبت به گونه‌های درختی و درختچه‌ای بیشتر است. از گونه‌های درختی و درختچه‌ای منطقه می‌توان به بادام (Amygdalus scoparia)، نسترن شیرازی (Rosa moschata J. Hermann.) و گز (Tamarix ramosissima Ladeb.) اشاره نمود.

بررسی اشکال زیستی منطقه نشان می‌دهد که بیشتر گونه‌های گیاهی همی‌کریپتوفیت (91 گونه) هستند که بیشترین آنها مربوط به تیره‌های کاسنی (20 گونه) و نعناع (11 گونه) بودند. سایر اشکال زیستی منطقه به این ترتیب زیر بود: تروفیت‌ها (69 گونه) که بیشترین آنها تیره‌‌های شب‌بو (13 گونه) و کاسنی (9 گونه) بود. کامفیت‌ها (33 گونه) بیشترین آنها تیره‌ باقلائیان (11 گونه)، فانروفیت‌ها (10 گونه) بیشترین آنها تیره‌ گل‌سرخ (4 گونه) و ژئوفیت‌ها (10 گونه) که بیشترین آنها از تیره‌ لاله و گرامینه (هر کدام 4 گونه) بود. در مجموع، 5/45 درصد گونه‌ها همی‌کریپتوفیت، 5/34 درصد تروفیت، 5/ 9 درصد کامفیت، 5 درصد فانروفیت و 5/5 درصد ژئوفیت بودند.

 

بحث و نتیجه‌گیری

نتایج حاصل از بررسی فلوریستیک منطقه ریسه و پاقلعه نشان می‌دهد که از حدود 8000 گونه گزارش شده در کشور 205 گونه یعنی 3/2 درصد آنها در منطقه مطالعه شده، یافت شدند. 19 گونه که اسامی آنها در جدول 1 آمده است، بر اساس منابع منتشر شده تاکنون از منطقه جنوب‌شرق کشور گزارش نشده‌اند. هر چند با توجه به خشکسالی چند سال اخیر و کاهش رویش بسیاری گونه‌های تروفیت و حتی عدم رشد و فعالیت برخی گونه‌های همی‌کریپتوفیت و برخی گونه‌های دیگر، منطقه تنوع اصلی خود را نشان نمی‌دهد، اما با توجه به قرار داشتن این منطقه در بخش کم ‌باران مرکزی ایران، شناسایی 205 گونه گیاهی متعلق به 151 جنس و 41 تیره‌، نشان‌دهنده تنوع زیستی نسبتاً خوبی در این منطقه است. با توجه به مساحت منطقه (حدود 40000 هکتار و حدود 024/0 درصد مساحت ایران)، حدود 24 درصد تیره‌‌ها، 12 درصد جنس‌ها و 2/3 درصد گونه‌های گیاهی ایران در این محدوده یافت می‌شوند که در مقایسه با مناطق دیگر و نسبتاً نزدیک به آن که از نظر فلوریستیکی بررسی شده‌اند نیز تنوع قابل قبولی نشان می‌دهد. برای مثال: جوزم شهربابک با 74000 هکتار وسعت و 420 گونه (حسن‌آبادی، 1383)، گوغر بافت با 15000 هکتار وسعت و 414 گونه گیاهی (میرتاج‌الدینی، 1375).

بررسی پراکنش جغرافیایی نشان داد که درصد بالایی از گیاهان متعلق به ناحیه ایرانی-تورانی هستند و شکل زیستی غالب منطقه را همی‌کریپتوفیت‌ها تشکیل می‌دهند. بالا بودن درصد گیاهان همی‌کریپتوفیت در منطقه که جوانه رویشی آنها در زمستان‌های سرد در سطح خاک با بقایای شاخ و برگ سال‌های قبل و یا برف پوشیده و حفاظت می‌شوند، به همراه منحنی آمبروترمیک (شکل 1) نشان‌دهنده حاکمیت اقلیمی سرد و خشک در منطقه است. همچنین، بالا بودن درصد تروفیت‌ها نشان‌دهنده طولانی بودن دوره خشکی است. بنابراین، منطقه از اقلیم سرد و خشک برخوردار است (شکل 3). انتشار جغرافیایی گیاهان منطقه مطالعه شده نشان می‌دهد که گونه‌هایی با انتشار جغرافیایی ایرانی-تورانی 54 درصد، ایرانی-تورانی/ هیرکانی 10 درصد، ایرانی-تورانی/ اروپا-سیبری 7 درصد، ایرانی-تورانی/صحرا-سندی 10 درصد و ایرانی-تورانی/هیرکانی/صحرا-سندی 7 درصد و جهان‌وطن 7 درصد هستند (شکل 6).


 

جدول 1- فهرست شکل زیستی، بوم‌زاد، نادر و تک‌گونه‌ای گیاهان و پراکنش جغرافیایی منطقه. شکل زیستی: Th: تروفیت‌ها، Ch: کامفیت‌ها، Ge: ژئوفیت‌ها، He: همی‌کریپتوفیت‌ها، Ph: فانروفیت‌ها. پراکنش جغرافیایی: Cosm: جهان وطن، IT: ایرانی-تورانی، H: هیرکانی، SS: صحرا-سندی، ES: اروپا-سیبری، En: بوم‌زاد، Ra: نادر، Mo: تک‌گونه‌ای. * گونه‌هایی که تاکنون از منطقه جنوب‌شرق ایران گزارش نشده‌اند.

بوم‌زاد، نادر، تک‌گونه‌ای

منطقه رویشی

شکل زیستی

تاکسون

 

 

 

Dicotyledones

 

 

 

Berberidaceae

 

Cosm

Ph

Berberis integerrima Bunge.

 

 

 

Boraginaceae

 

Cosm

Th

Lappula sinaica (DC.) Ascherson

 

IT

Th

Microparacaryum bungei (Boiss.) khat.

En

IT

He

Onosma stenosiphon Boiss.

En

IT

He

Paracaryum modesum Boiss.

En,*

IT

He

Paracaryum pygmaeum (Rech.) Heller

 

Cosm

Th

Rochelia disperma (L. F.) Koch.

*

IT,H

Th

Solenanthus circinatus Ledeb

Mo,*

IT

He

Trachelanthus cerinthoides kunze

 

 

 

Campanualaceae

Ra,

IT

He

Campanula kermanica (Rech.f., Aellen & Esfand.) Rech.f.

 

 

 

Capparaceae

 

IT

He

Cleome heratensis Bge. & Bien. ex Boiss.

 

 

 

Caprifoliaceae

 

IT

Ph

Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach

 

 

 

Caryophyllaceae

En

IT

Ch

Acanthophyllum juniperinum Mobayen.

 

IT

He

Dianthus pulverulentus Stapf.

 

IT, ES

Th

Lepyrodiclis cevastioides Stapf.

 

ES

Th

Silene conoidea L.

 

IT

He

Silene pungens Boiss.

 

 

 

Chenopodiaceae

 

IT, H

Th

Chenopodium novopokrovskyanum (Aellen) Uotila

 

IT, H

He

Chenopodium botrys L.

 

IT

He

Noaea mucronata Asch. & schweinf.

 

 

 

Asteraceae

 

IT

He

Achillea wilhelmsii C. Koch

 

ES

He

Acroptilon repens (L.) DC. subsp. australe (Iljin) Rech.f.

En

IT

He

Aegopordon berardioides Boiss.

En

IT, SS

Th

Anthemis austro- iranica Rech.F.

En

IT

Th

Anthemis rhodocentra Iranshahr

 

IT

Ch

Artemisia deserti Krasch

 

IT

Ch

Artemisia santolina Schrenk.

 

IT

Ch

Artemisia sieberi Besser.

 

IT, Cosm

He

Carthamus oxycantha M.

 

IT

Th

Centaurea pulchella Ledeb.

En

IT

He

Cousinia bornmulleri C. Winkl.

En

IT

He

Cousinia calcitrapa Boiss.

Ra

IT

He

Cousinia iranica C. winkl. & Strauss.

 

IT, SS

He

Crepis sancta (L.) Babcock.

En

IT

He

Echinops ceratophorus Boiss.

 

IT

Th

Gnapalium luteoalbum L.

Mo

IT,ES

He

Gundelia tournefortii L.

 

IT

He

Lactuca glaucifolia Boiss.

 

IT, ES

He

Lactuca serriola L.

 

IT

He

Onopordon leptolepis DC.

En

IT

He

Phaghnalon nitidum Fresen.

En

IT

He

Picris strigosa M.B.

 

IT

He

Pulicaria gnaphalodes (Vent. ) Boiss.

 

IT

He

Scorzonera tortuosissima Boiss.

 

IT, ES

Th

Senecio glaucus L.

 

Cosm

Th

Sonchus asper L.

 

Cosm

Th

Sonchus oleraceus L.

 

Cosm

He

Sonchus tenerrimus L.

 

IT

He

Taraxacum syriacum Boiss.

 

IT

Th

Thevenotia persica DC.

 

ES

Th

Tragopogon graminifolius DC.

Ra

IT

He

Varthemia persica DC.

 

 

 

Convolvulaceae

 

Cosm

Th

Convolvulus arvensis L.

 

IT, SS

Ph

Convolvulus leiocaycinus Boiss.

 

 

 

Brassicaceae

 

IT

Th

Alyssum dasycarpum Steph. ex Willd.

 

IT, H, SS

Th

Alyssum linifuolium Stephan ex .willd.

 

IT

Th

Arabidopsis wallichii (Hook;f. & Thoms)

 

IT

Th

Arabis aucheri Boiss.

 

IT, H

He

Barbarea plantaginea DC.

 

IT, H, SS

Th

Brassica napus L.

 

IT, SS

Th

Brassica rapa L.

 

IT, H

Th

Camelina rumelica Velen.

Mo

IT, H, SS

He

Cardaria draba (L.) Desv

 

IT, H

Th

Chorispora tenella DC.

 

IT, H

Th

Clypeola jonthlaspi L.

Mo

IT, H

Th

Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl

Mo

IT, H, SS

Th

Hirschfeldia incana (L.) Lagreze-Fossat

 

IT

Th

Pachypterygium brevipes Bge.

Mo

IT, SS

Th

Robeschia schimperi (Boiss.) O. E. Schulz

 

 

 

Dipsacaceae

Ra

IT

He

Pterocephalus gedrosiacus Rech.f., Aellen & Esfand.

 

 

 

Euphorbiaceae

 

IT

He

Euphobia connata Boiss.

En

IT

He

Euphobia erytradenia Boiss.

 

IT

He

Euphorbia hebecarpa Boiss.

 

IT

He

Euphorbia heteradena Joub. & SP.

 

IT

He

Euphorbia turcomanica Boiss.

 

 

 

Fumariaceae

 

IT, H

Th

Fumaria asepala Boiss.

 

 

 

Gentianaceae

 

Cosm

He

Centaurea pulchella Ledeb.

 

 

 

Geraniaceae

Mo

IT, H

Ge

Biebersteinia multifida DC.

 

Cosm

Th

Erodium cicutarium (L.)

 

IT

Th

Geranium stepporum Davis.

 

 

 

Lamiaceae

 

IT, ES

Th

Acinos graveolens (M. B.) Link.

En

IT

Ch

Ajuga chamaecistus Ging. ex Benth.

 

IT

He

Ballota aucheri Boiss.

 

IT, ES

He

Marrubium vulgare L.

En

ES

He

Mentha longifolia (L.) Hupson.

 

IT

Th

Nepeta bracteata Benth.

En

IT

He

Nepeta glomerulosa Boiss.

En

IT

He

Nepeta menthoides Boiss.

 

IT

He

Nepeta persica Boiss.

En

IT

Th

Nepeta saccharata Bunge.

En

IT

Th

Nepeta schiraziana Boiss.

En

IT

He

Nepeta sessilifolia Bunge.

 

IT, ES

He

Salvia ceratophylla L.

 

IT

He

Salvia macrosiphon Boiss.

 

IT

He

Scutellaria multicaulis Boiss.

 

IT, ES

Th

Sideritis montana L.

 

IT, ES

He

Teucrium polium L.

 

IT

Ch

Ziziphora cilinopoidioides Lam.

 

IT

Th

Ziziphora tenuior L.

 

 

 

Linaceae

Ra,*

IT

He

Linum tenuifolium L.

 

 

 

Malvaceae

 

IT, H

He

Malva neglecta Wallr.

 

IT

He

Malva sylvestris L.

 

 

 

Onagraceae

 

IT, H

He

Epilobium hirsutum L.

 

IT

Th

Epilobium minutiflorum Hausskn.

 

 

 

Orobanchaceae

 

IT, SS

Th

Orobanche aegyptiaca Pers

 

 

 

Papaveraceae

 

IT

He

Glaucium grandiflorum Boiss. & Huet.

 

IT, H, SS

Th

Hypecoum pendulum L. var. pendulum

 

 

 

Fabaceae

 

IT, SS

He

Alhagi persarum Boiss. & Buhse

En

IT

Ch

Astragalus carmanicus Bornm.

En

IT

Ch

Astragalus cephalanthus DC.

 

IT, SS

Th

Astragalus commixtus Bunge

*

IT

Ch

Astragalus dactylocarpus Emend.

En,*

IT

Ch

Astragalus glaucacanthos Fischer

*

IT

Ch

Astragalus gummifer Labill.

*

IT

He

Astragalus kirrindicus Boiss.

Ra,*

IT

Ch

Astragalus lycioides Boiss.

En

IT

Ch

Astragalus meimandicus Massoumi & Vakili.

En

IT

Ch

Astragalus microphysa Boiss.

En

IT

Ch

Astragalus porphyrophysa Bornm. & Gauba

En,*

IT

He

Astragalus ptychophyllus Boiss.

En

IT

Ch

Astragalus rhodosemius Boiss.

 

IT

He

Astragalus siliquosus Boiss.

Ra

IT

He

Astragalus spachianus Boiss.

 

IT

Ch

Astragalus sparsus Del.

 

IT

He

Cicer spiroceras Jaub. & spach

 

IT, ES

He

Glycyrrhiza glabra L.

 

ES

Th

Lathyrus inconspicuus L.

 

ES

Th

Lotus corniculatus L.

 

IT, ES

He

Medicago sativa L.

 

IT, ES

He

Melilotus albus Medicus.

En, Ra

IT

He

Onobrychis aucheri Boiss.

 

IT, ES

He

Sophora alopecuroides L.

 

IT

Th

Trigonella monantha C. A. Mey.

 

IT, ES

Th

Vicia peregrina L.

 

 

 

Plantaginaceae

 

Cosm

He

Plantago lanceolata L.

 

 

 

Plumbaginaceae

 

IT

Ch

Acantholimon scorpius Boiss.

 

 

 

Polygonaceae

 

IT

Th

Polygonum polycnemoides Jaub. & Spach.

 

IT, SS

Ph

Pteropyrum aucheri Jaub.& Spach.

 

IT

He

Rheum ribes L.

 

ES

He

Rumex pulcher L.

 

 

 

Ranunculaceae

 

IT, H

Th

Adonis flammea Jacq.

 

IT

Th

Consolida orientalis (J. Gay) R. Schrödinger

 

 

 

Resedaceae

 

Cosm

He

Reseda lutea L.

 

 

 

Rosaceae

 

IT

Ph

Amygdalus scoparia Spach.

 

IT

Ph

Cotoneaster luristanicas Kotz

*

IT

Ph

Crataegus meyeri Pojark.

 

IT

Ph

Rosa moschata J. Hermann.

 

 

 

Rubiaceae

 

IT

He

Asperula laxiflora Boiss.

 

IT

Th

Galium humifusum Bieb.

 

IT, ES

Th

Callipeltis cucullaria Stev.

 

 

 

Scrophulariaceae

 

IT

He

Linaria sp.

En

IT

He

Scrophularia gaubae Bornm.

En, Ra

IT

He

Verbascum kermanense Hub. Mor.

 

ES

Th

Veronica anagallis-aquatica L.

 

IT

Th

Veronica biloba Schreb.

 

IT

Th

Veronica rubrifolia Boiss. subsp.repectatisima

 

 

 

Solanaceae

*

IT, H

He

Hyoscyamus niger L.

 

IT

He

Hyoscyamus senecionis Willd.

 

IT

Ph

Lycium depressum Stocks.

 

IT, SS

Th

Solanum luteum Miller.

 

 

 

Tamaricaceae

 

IT, SS

Ph

Tamarix ramosissima Ladeb.

 

 

 

Apiaceae

*

IT, H

He

Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.

 

IT, SS

He

Bupleurum exaltatum M. B.

 

IT

He

Eryngium bungei Boiss.

 

IT

He

Ferula ovina (Boiss.) Boiss.

En

IT

He

Prangos cheilathifolia Boiss.

*

IT

He

Prangos ferulacea (L.) Lindl.

*

IT

Th

Scandix aucheri Boiss.

*

IT, SS

Th

Scandix stellata Banks & Soland.

En Mo,*

IT

He

Thecocarpus meifolius Boiss.

 

IT, H

Th

Turgenia latifolia (L.) Hoffm.

 

IT

He

Zosima absinthifolia Vent.

 

 

 

Urticaceae

 

Cosm

He

Parietaria judaica L.

 

Cosm

He

Urtica dioica L. subsp. dioica

 

 

 

Valerianaceae

*

IT

Th

Valeriana sisymbriifolia Vahl.

 

IT

Th

Valerianella szowitsiana Fisch & C.A.Mey.

*

IT

Th

Valerianella tuberculata Boiss.

 

 

 

Verbenaceae

 

IT, H

Th

Verbena officinalis L.

 

 

 

Zygophyllaceae

 

Cosm

He

Peganum harmala L. var. harmala

 

 

 

Monocotyledones

 

 

 

Amaryllidaceae

Mo

Cosm

Ge

Ixiolirion tatricum (Pall.) Herb.

 

 

 

Poaceae

 

IT, SS

He

Aegilops triuncialis L.

 

IT, H, SS

Ge

Alopecurus arundinaceus Poir.

Mo

IT

Th

Boiss.iera squarrosa (Banks & Sol.) Eig

 

IT, H, SS

Th

Bromus danthoniae Trin. var. danthoniae

 

IT, H, SS

He

Bromus sterilis L.

 

IT,SS

Th

Eremopyrum bonaepartis (Spreng.) Nevski

 

IT, H, SS

Th

Eremopyrum distans (C. Koch) Nevski.

 

IT, H, SS

Ge

Melica Jaucquemontii Decne. ex Jacquem.

 

IT, SS

Th

Nardurus maritimus (L.) Murb.

 

IT, H, SS

He

Oryzopsis lateralis (Regel) stapf

 

IT, H, SS

Ge

Poa bulbosa L.

 

IT, H

He

Poa nemoralis L.

 

IT,SS

Th

Polypogon fugax Nees. ex Steud.

Mo

IT

Ch

Psathyrostachys fragilis (Boiss.) Nevski.

 

IT, H, SS

Ge

Stipa barbata Desf.

 

IT,SS

He

Taeniatherum crinitum (Schreb.) Nevski.

 

 

 

Iridaceae

 

IT,H

Ge

Iris songarica Schenk in Fisch.

 

 

 

Liliaceae

 

IT

Ge

Allium ampeloprasum L.

 

IT

Ge

Allium rubellum M.B.

 

IT

Ge

Eremurus lutens Beker.

 

IT, ES

Ge

Muscari comosum (L.) Miller.


 

 

شکل 2- درصد فراوانی تیره‌ها، جنس‌ها و گونه‌ها در منطقه و ایران

 

 

 

شکل 3- درصد فراوانی شکل‌های زیستی گیاهان منطقه

 

شکل 4- درصد فراوانی تیره‌هایی که بیشترین تعداد گونه را دارند

 

شکل 5- درصد فراوانی جنس هایی که بیشترین تعداد گونه را دارند

 

شکل 6- درصد فراوانی انتشار جغرافیایی گیاهان منطقه

 

منابع
اسدی و همکاران. (1367-1387) فلور ایران. شماره‌های 1-57، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران.
بیگلری، ح. (1385) طرح هادی روستای ریسه دهستان پا قلعه شهرستان شهربابک. بنیاد مسکن شهرستان شهربابک، شهربابک.
حسن‌آبادی، ز. (1383) مطالعه فلور منطقه جوزم شهربابک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران.
قهرمان، ا. (1362-1382) فلور رنگی ایران. جلدهای 4-25. انتشارات طرح مشترک مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و دانشگاه تهران، تهران.
قهرمان، ا. و عطار، ف. (1377) تنوع زیستی گونه‌های گیاهی ایران. جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مبین، ص. (1354-1374) رُستنی‌های ایران. جلدهای 1-4. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مظفریان، و. (1373) رده‌بندی گیاهی. جلدهای اول و دوم، انتشارات امیر کبیر، تهران.
معصومی، ع. ا. (1365-1385)گون‌های ایران. جلدهای 1-5، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران.
معصومی، ع. ا. و وکیلی، م. ع. (1381) گونه‌های جدید و جالب توجه از جنس گون در ایران. مجله گیاه‌شناسی ایران 17: 10-11.
میرتاج‌الدینی، م. (1375) بررسی فلورستیک و جوامع گیاهی منطقه چشمه سبز (گوغر) شهرستان بافت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
وکیلی، م. ع.(1378) بررسی اکوفیتوسوسیولوژیکی منطقه میمند شهربابک، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران.
Rechinger, K. H. (1963-1998) Flora Iranica. 1-173. Academische Druck und Verlagsanstalt, Graz.
Zohary, M. (1973) Geobotanical foundation of Middle East. Gustav Fischer Verlag, Amsterdam.